HERKOMST
Zoals gezegd is iedereen met de achternaam Planje, Planjer en Planije een afstammeling van Paulus Dirxcz Planjer. Op 28 augustus 1650 trouwde deze zoon van Dirk met Margiete Roukgen in Rijnsburg. In deze akte wordt de naam gespeld als Paulus Palmerts. De eerste akte waar zijn naam op duikt is van 8 augustus 1650, de inschrijving van ondertrouw bij de Pieterskerk in Leiden. Hier wordt zijn naam gespeld als Pouels Planjer, lakenwerker, jongeman van Meurs. Diezelfde dag gaan ze ook in ondertrouw bij de schepenbank.
In 1650 woonde hij volgens deze akten dus in de Westhavenstraet. Een buurtje aan de NO kant van het oude centrum van Leiden. Deze stadsuitbreiding is in 1648, dus net voor het trouwen, gesticht (bron: www.janvanhout.nl). Het was de tijd van de grote opkomst en bloei van Leiden en de stad trok vele "gelukszoekers" aan. Deze immigranten kwamen vooral terecht in de lakenindustrie en kennelijk Paulus Planjer ook.
Meurs of Meursault
Eigenlijk stopt het spoor hier in 1650 te Leiden. Uit andere documenten lijkt het er op dat Paulus minimaal 2 zusters had. Magdaleentje Dircx Planjer trouwde in 1662 met Jean de Lion (Jan Jansz van Leeuw) in Amsterdam. Zij kregen een zoon. Er was tenminste een Magdaleen Dircks in 1661 bij de doop van Dina, een dochter van Pauulus uit zijn tweede huwelijk. Magdaleen kwam volgens haar ondertrouwakte ook uit Meurs en was in 1662 24 jaar oud en dus rond 1638 geboren zijn.
Een andere zus van Paulus van Marya. Zij trouwde in 1658 te Leiden met Herman Keern. Volgens de akten waren zij beiden ook uit Meurs afkomstig.
Meurs, of Moers, was in die tijd onderdeel van de eigendommen van de oranjes. In 1600 erfde Prins Mauritz het vorstendom en tot 1702, de dood van stadhouder Willem III bleef het in bezit van de Oranjes. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er banden waren tussen Leiden en Meurs. En zeker niet daar Leiden een economische aantrekkingskracht had.
Op één van de stukken, een stamboom, die ik heb mogen ontvangen in de loop van de laatste jaren heeft iemand vermeldt dat Meurs een verbastering of afkorting van het plaatsje Meursault in Noord Frankrijk zou zijn. Helaas is er geen bron aangegeven en ik heb er ook geen aanwijzingen voor kunnen vinden.
Hugenoten
Vermoedelijk is hier de wens de vader van de gedachten. In sommige, vooral streng protestante, kringen zou een afstamming van de Hugenoten mooi staan. Dat neemt niet weg dat het niet helemaal is uitgesloten, wellicht kwamen de Planjer's als Hugenoten via Meurs naar Leiden zijn gekomen. Logischer zou wel zijn, als de Planjer's godsdienstvluchtelingen waren, dat zij zich hadden aangesloten bij de Waalse kerk. Buiten het huwelijk van Magdaleen met Jean de Lion (wel een echte fransoos lijkt het), trouwde en doopten de Planjer's vooral in de hervormde kerken.
Ittre (B) dan?
Op een andere stamboom die ik in bezit kreeg is vermeld, dat Dirk Planjer, de vader van Paulus, uit Ittre in Waals Brabant afkomstig zou zijn. Dat zou natuurlijk kunnen. In Ittre komt de naam Planger voor. Maar ook hier weer: geen bewijs voor gevonden.
Planger of Plange
Of nog iets anders natuurlijk. Maar als we kijken naar de eerste documenten waar de naam Planjer in voor komt en de andere spelwijzen, dan lijkt Planger, en dan op z'n Frans uitgesproken het meest voor de hand liggende. De naam Planger komt zowel in Frankrijk als in Duitsland voor, afgaande op genealogie databases zoals die van familysearch.org.
De naam Planger komt zowel in het Franstalige deel van België voor als in Noord-Frankrijk, en dan met name in de delen die tot de gebiedsdelen die aan het begin van de 80-jarige oorlog tot Spanje behoorden. In Meursault en omgeving heb ik zelf de naam Planger niet gevonden. Dat maakt de hypothese dat de ouders van Paulus godsdienstvluchtelingen waren die vanuit Noord-Frankrijk, toen nog onder bestuur van de Keizer Karel V en later van zijn zoon Philips II. Dat zou wel impliceren dat het hier niet zozeer Hugenoten betreffen, maar het zouden natuurlijk wel Calvinisten kunnen zijn.
Aan de naam Plange, die in Amsterdam voor kwam, heb ik nog een apart hoofdstukje geweid.